Afgelopen oktober was oorlogsveteraan Bob F. Kauffman opnieuw op bezoek in deze regio. Deze keer met zoon, dochter en schoondochter.
Een warm weerzien met deze krasse knar van 83 jaar was volop ingepland.
Omdat de tijd ook deze keer weer veel te kort was, hadden we wat activiteiten ingepland. Een bezoek aan de school van Grandmenil, alsmede de kerk (waar Kauffman in december 1944 zijn bazooka op los liet om een scherpschutter uit te schakelen) en het bezichtigen van talloze plaatsen waar hij tijdens de slag om de Ardennen was geweest.
Wat treffend aan Kauffman is, is dat hij hartstochtelijk kan vertellen over zijn avonturen, zonder daar heel emotioneel over te worden. Hij kan gepaste afstand nemen van zijn traumatische ervaringen.
Tijdens een van de autoritjes, op weg naar La Gleize, vroeg ik hem wat hem steeds terugtrok naar de Ardennen. Hij keek mijmerend uit het raam. Weet je, zei hij, het is steeds een poging wagen om het allemaal een plek te geven. En ik wil dat mijn kinderen en kleinkinderen een plaats hebben waar ook zij altijd terecht kunnen. Mijn vrienden mogen ook hun vrienden worden. Prachtig gezegd, vond ik.
In en om La Gleize bezochten we mensen die hij kende en niet kende. Overal belde hij aan. Als hij een huis zag wat hij herkende klopte hij op de deur en sprak met de mensen. Een mooi gezicht.
Al die tijd rende ik achter hem aan, volgepakt met videocamera, fototoestel, drinken en kaarten. Kauffman liet er geen gras over groeien: het tempo lag moordend hoog en vaak had ik moeite om hem bij te houden. Come on Bob, riep hij dan.
Mijn talenknobbel raakte meerdere malen verstoord als ik moest vertalen naar het Frans, Engels en Duits. ’s avonds tijdens het eten brabbelde ik dan ook vier talen door elkaar tegen mijn kinderen.
En op een dag stond ik zomaar ineens in het winkelcentrum Schmiede in Luxembourg. Kauffman moest een kammetje hebben en wilde zijn kinderen laten shoppen. In de oververlichte hal zag Kauffman er breekbaar uit. Bewegend tussen de mensen op zoek naar het ding, was hij ineens veteraan af. Het was een oude man in een winkel. Het beeld trof me en ik maakte een foto: Kauffman, oorlogsveteraan, in de Hema. Een prachtig beeld.
Kauffman rende daarna weer door: van Ottré naar Bihain, van Grandmenil naar Baneux. Hij vertelde het een na het andere verhaal. Het duizelde me en gelukkig kon ik het gros opnemen met de camera.
En passant liet hij me een huis zien waar hij 16 Duitse krijgsgevangenen had gemaakt. Kauffman keek me langdurig aan en zei: Ik heb dat niet verteld in mijn boek. Het leek me zo ongeloofwaardig.
Kauffman, de veteraan. Kauffman de oude wijze. Een bijzondere ontmoeting, die ik niet zal vergeten. Ook deze keer deed het afscheid nemen zeer en niet alleen bij mij. Ook Eveline slikte toen we afscheid namen.
Op zijn leeftijd is afscheid nemen gevaarlijk zijn. Het kan zomaar de laatste keer zijn.
Meer over Bob Kauffman vindt u op de website De Slag om Grandmenil.
23 april 2011